Odrebnosc systemu

Odrębność systemu ubezpieczenia społecznego rolników spowodowana jest tym, że oprócz celów ubezpieczeniowych realizuje ono w podstawowej mierze zadania polityki rolnej. W wyniku kolejnych zmian obecnie reguluje ten system ustawa z 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników. Obejmuje ona rolników posiadających obywatelstwo polskie i prowadzących gospodarstwa rolne powyżej l ha przeliczeniowego (lub dział specjalny produkcji rolnej w rozumieniu przepisów podatkowych) oraz pracujących z nimi domowników, jeżeli rolnik (domownik) nie podlega innemu systemowi ubezpieczenia społecznego i nie ma ustalonego prawa do emerytury lub renty. Tym samym w obowiązku ubezpieczenia system ten ustępuje pierwszeństwa innym systemom, przewidującym korzystniejsze świadczenia, co ma znaczenie dla osób pracujących dwuzawodowo (chłopo-robotników). W pewnym zakresie można przystąpić do tego ubezpieczenia również na wniosek (dobrowolnie, co ma głównie znaczenie dla zachowania nabytych uprawnień wobec kolejnych reform systemu). Przepisy dotyczące rolnika stosuje się również do małżonka rolnika, chyba że nie pracuje w gospodarstwie rolnym lub domowym związanym z gospodarstwem rolnym rolnika.