W tworzeniu opieki społecznej w XIX wieku, z innym nastawieniem niż miało to miejsce w Anglii, przodowała Dania. Jej konstytucja z 1849 r. zawierała postanowienie o opiece dla osób niezdolnych do zapewnienia sobie warunków utrzymania, a silnie rozwinięty samorząd sprzyjał jej realizacji. W 1891 r. wprowadzono stałe zasiłki pieniężne dla starców, co stanowi kolejny ? obok pomocy doraźnej i działalności zakładów ? przytułków dla starców, sierot i niedołężnych ? etap w formach działalności opieki społecznej. Zwolna następowało przekształcanie dobroczynności publicznej gminy i państwa w zorganizowaną opiekę społeczną. Przez nadanie roszczeniowego charakteru stałym zasiłkom dla starców w Anglii w 1908 r. i Danii w 1922 r. powstał, obok opieki społecznej, system zaopatrzenia społecznego. Skutki pierwszej wojny światowej, a potem wielkiego kryzysu gospodarczego przyniosły dalszą potrzebę rozbudowy opieki społecznej. Podobna ewolucja miała miejsce w Polsce. Za początki dobroczynności publicznej należy uznać regulacje prawne wydane u schyłku Rzeczypospolitej, w końcu XVIII wieku. Następnie w Królestwie Kongresowym, już w 1817 r., wydano ustawę dotyczącą opieki nad ubogimi, a w 1842 r. ? szersze przepisy o organizacji opieki i zakładów dobroczynnych, rozbudowane w kolejnych latach. Obowiązywały również przepisy zaborcze, a stan regulacji był znaczny.